De grondregel voor het recht is:
“Störa inte – Förstöra inte”
oftewel “Verstoor niet – Verniel niet”.
Zweden kent het allemansrecht, allemansrätten, dankzij dit unieke recht mag iedereen zich vrij bewegen in de natuur zelfs op plaatsen die het eigendom zijn van iemand anders. Dit betekent niet dat je zomaar mag kamperen in de tuin van de buren, tenzij je toestemming hebt. Maar je mag wel door het bos van de buren wandelen en bessen plukken zonder het te vragen. Kortom er mag veel maar niet alles.
Het allemansrecht is een oud gewoonterecht dat stamt uit de middeleeuwen. Sinds 1994 is het allemansrecht opgenomen in de Zweedse grondwet: “Iedereen moet toegang hebben tot de natuur volgens het allemansrecht”. De tekst zegt echter niets over wat het recht nu precies inhoudt. Het allemansrecht is dan ook geen echte wet maar is omgeven met wetten die de grenzen aangeven van wat mag en wat niet mag. Zo mag je bijvoorbeeld niet wandelen over grond of beplanting of andere eigendommen die hierdoor kunnen worden beschadigd en mag je je niet zodanig op iemands terrein begeven dat je huisvredebreuk pleegt.
Zodra je je in de natuur begeeft of het nu is om te wandelen, zwemmen, kanoën, picknicken of kamperen maak je gebruikt van het allemansrecht.
Wandelen mag overal behalve op gecultiveerde grond of de grond die bij een huis hoort.
Fietsen (mountainbiken) mag in principe overal maar vermijd zachte paden omdat ze snel beschadigd raken. Er is geen algemeen verbod voor het fietsen op wandelpaden. De paden zijn aangelegd voor wandelaars wat betekent dat ze voorrang hebben.
Het plukken van bessen, paddestoelen en bloemen is toegestaan tenzij het beschermde soorten zijn.
Vuur maken mag als de omstandigheden veilig zijn. Het vuur mag zich niet kunnen verspreiden. Verder mag je hout sprokkelen. Je mag echter geen takken van bomen afbreken of bomen kappen. Ook een omgevallen boom mag je niet gebruiken. Tijdens periodes van droogte gelden er soms andere regels, een gemeente of provincie kan bijvoorbeeld alle open vuur verbieden. Maak ook geen vuur op rotsen omdat die kunnen barsten door de hitte. Het meest verstandige is om een aangelegde vuurplaats te gebruiken.
Kamperen met een tent (geen camper/caravan) mag overal zolang je niemand stoort of iets vernielt.
Afval gooi je in de vuilnisbak (let op dat het niet weg kan waaien) of neem je meer naar huis. Als je iets mee kunt nemen kun je het ook mee terug nemen.
In Nationale parken en natuurreservaten gelden andere regels. Kijk daarom eerst op de informatieborden om te zien welke regels daar gelden.
Bij twijfel raadpleeg de website van het Naturvårdsverket (Engels) of Håll Sverige Rent (Nederlands) waar je veel meer informatie vindt of gebruik je gezonde verstand.
