Knut

Knut Lavard

Vandaag is het de naamdag van Knut en de dag dat in Zweden, 20 dagen na kerst, de kerstperiode eindigt.
Knut Lavard was de zoon van de Deense koning Erik Ejegod die stierf in 1103. Knut was toen nog geen 10 jaar oud. Daarom werd zijn oom Niels de nieuwe koning. Toen Knut ouder werd, werd hij een bedreiging voor de positie van zijn oom en zijn zoon Magnus. Daarom liet Magnus Knut op 7 januari 1131 vermoorden. Knut werd in de abdij van Ringsted in Denemarken begraven. Zijn postume zoon, Valdermar den Store, liet hem in 1170 heilig verklaren en herbegraven in de St. Bendts kerk van Ringsted.

 

De naamdagen van heiligen vallen altijd op hun sterfdag. Toch is de naamdag van Knut tegenwoordig 13 januari en niet 7 januari. Vroeger was 7 januari, de dag na Driekoningen, het einde van de kersttijd. Het was vroeger ook gebruikelijk om misdaden die gepleegd werden tijdens de kersttijd extra zwaar te straffen. Zodra het Knut was nam het leven weer zijn gewone loop en werden de straffen weer wat milder. In 1680 wilde de kerk het kerkelijkleven versterken en werd de kersttijd verlengd. Hiermee verhuisde ook de naamdag van Knut en werd zijn naamdag voortaan 13 januari.

 

Met de komst van Knut is het einde van de kersttijd aangebroken. Het is niet zomaar het einde, het is een feest, dat zeker vroeger, werd gevierd. Er werden liedjes gezongen en de kerstboom werd geplunderd, julgransplundring. Een deel van kerstversieringen was immers eetbaar: appels, koekjes en snoepjes hingen in de boom. Als ze nog niet op waren dan was Knut de dag dat je voor het laatst de kans kreeg om er van te eten. Als de boom dan leeg was werd deze vroeger letterlijk naar buiten gegooid. Een van de uitspraken op Knut is dan ook “tjugondag Knut kastas granen ut”, twintigste dag Knut wordt de kerstboom eruit gegooid. Ook het pepparkakshus, peperkoekhuisje, dat met zoveel moeite gebouwd en versierd was werd nu stukgeslagen en opgegeten. In sommige plaatsen gaan kinderen “på knut”. Ze gaan dan verkleed als Knutgubbe langs de deuren voor, de laatste, overgebleven lekkernijen. Ook wordt er in sommige plaatsen een knutfest georganiseerd.
Ook voor eindigt de kerstperiode, we hebben de kerstartikelen van de website gehaald en zijn druk aan het plannen voor 2024.

Värmland, ongerept en avontuurlijk Zweden

Meer weten over deze mooie provincie in het midden van Zweden? In onze reisgids: Värmland, ongerept en avontuurlijk Zweden vind je nog meer toeristische tips.

Meest gelezen