Het noorderlicht zien staat bij velen die het hoge noorden bezoeken op het verlanglijstje. Hoe verder naar het noorden en hoe langer je daar blijft hoe groter de kans. Er is echter geen enkele reisorganisatie die een noorderlichtgarantie afgeeft, een beetje geluk hoort er bij.
Wikipedia zegt het volgende over het poollicht:
Het poollicht wordt veroorzaakt door de zonnewind. Deze zonnewind is vooral sterk bij uitbarstingen (van plasmawolken) op de zon, waarbij grote hoeveelheden geladen deeltjes het heelal ingeslingerd worden. Dan wordt het poollicht ook beter zichtbaar tot extreem veel sterker. Het aardmagnetisch veld zorgt ervoor dat de deeltjesstroom in de omgeving van de aarde wordt afgebogen en in de buurt van de Noord- en Zuidpool met verhoogde snelheid de atmosfeer binnendringt. De van de zon afkomstige deeltjes bevatten veel energie, die in de bovenste kilometers van de atmosfeer door botsingen wordt overgedragen op zuurstof- en stikstofatomen. Die energie komt uiteindelijk weer vrij en wordt op 80 tot 1000 kilometer hoogte uitgestraald in de vorm van het kleurrijke poollicht.
Tot zover de natuurkundige verhandeling. Ongetwijfeld zal bij een fanatieke natuurkundige bovenstaande als het eerste door het hoofd schieten, of de korte variant: “wat grappig, botsingen van energiedeeltjes en atomen” om vervolgens zijn weg te vervolgen. Ik denk dat de meesten zich dat allemaal niet afvragen en zich gewoonweg vergapen aan het schitterende schouwspel.
Het poollicht in het noorden heet het noorderlicht oftewel Aurora Borealis. Op het zuidelijk halfrond heet het poollicht Aurora Australis oftewel zuiderlicht. Om het verschijnsel te zien moet je dus of naar het hoge noorden of naar het verre zuiden afreizen.
Als je het noorderlicht wilt zien is het handig om een aantal dingen te weten anders heb je een grote kans dat je voor niets in het donker staat te bevriezen. Bij helder weer zie je dan weliswaar een ongekende hoeveelheid sterren wat ook erg mooi is, maar je was er toch echt gaan staan voor het poollicht. Toch?
KP-index
Of je het noorderlicht zou kunnen zien kun je afleiden uit de KP-index die de sterkte aangeeft. Op onderstaande kaart kun je zien wat de index moet zijn wil je een kans maken om het noorderlicht te zien. Op de website van Aurora Service kun je de voorspelling voor de KP-index bekijken.
Voor je mobiele telefoon zijn er apps waarmee je de voorspelling en de index kunt raadplegen. Zelf gebruiken we op onze telefoon “AuroraAlerts” en “Aurora Fcst”. Ze geven een voorspelling op basis van de lokatie waar je je bevindt. Maar hoe wetenschappelijk het ook allemaal is, de natuur laat zich niet sturen en aan voorspellen heeft ze ook een hekel. Lange termijn voorspellingen voor het noorderlicht zijn behoorlijk onbetrouwbaar. Het beste zijn de korte termijn voorspellingen van enkel uren tot enkele dagen.
Lokatie
Veel mensen denken dat je in het uiterste van noorden van Noorwegen en Zweden moet zijn om het noorderlicht te zien maar dat is niet zo. Statistisch gezien is daar de kans groter, maar ook in midden Zweden heb je de mogelijkheid om het noorderlicht te zien. Ook plaatselijk zijn er een paar dingen waar je aan moet denken. De plek waar je gaat kijken moet bij voorkeur zo donker mogelijk zijn. Zelf kiezen we een plek waar we helemaal geen kunstlicht en lichtvervuiling zien en waar we vrij zicht op het noorden hebben.
Wanneer maak je de meeste kans?
In de wintermaanden van november tot maart maak je de meeste kans om het noorderlicht te zien. Het beste tijdstip om te gaan kijken is vaak tussen 20.00 uur en 02.00 uur. Als je de KP-index in de gaten houdt kun je ongeveer inschatten hoe laat je moet gaan kijken.
Kleur
Het noorderlicht kan veel kleuren aannemen, het is niet altijd groen maar kan bijvoorbeeld ook rood zijn. Verder heeft de sensor van je camera een andere gevoeligheid voor kleuren dan je oog dus een foto kan er wat anders uit zien.
En verder
Afgezien van de lokatie is een heldere hemel noodzakelijk. Door een wolkendek zie je soms ook een gloed maar niet het noorderlicht zoals je dat op veel foto’s ziet. Verder heb je geduld nodig, veel geduld. Het licht varieert in sterkte vandaar het “dansen” dat je in veel filmpjes ziet. Een garantie op de bekende wervelende sluiers is er ook niet, het kan zich ook voordoen als een gloed aan de hemel. Daarnaast moeten je ogen aan het donker wennen. Na enkele minuten begin je al meer te zien, na een kwartier of langer zie je in het donker bijna optimaal. Dus neem de tijd en kijk tussendoor niet op je mobieltje of display van je camera. Wat je in de afgelopen minuten hebt opgebouwd is in een fractie van een seconde weer verdwenen en dan kun je opnieuw beginnen met je ogen aan het donker laten wennen.
En nu afwachten op een gunstig moment om te gaan kijken door regelmatig Aurora websites of een app te raadplegen. Je vindt ze door in de Playstore of Appstore te zoeken op Aurora of Aurora Forecast.
In de documentaire “In the land of the northern lights” gaat Joanna Lumley, de actrice uit Absolutely Fabulous, op zoek naar het noorderlicht. Het is een mooie documentaire om te bekijken als je wat meer wilt weten over het noorderlicht. En net als in de TV-serie Absolutely Fabulous zit er voldoende humor in.
