Pinksteren, Pingst, is de christelijke feestdag waarbij de uitstorting van de Heilige Geest wordt herdacht. Op de 40ste dag na Pasen werden de leerlingen door de hemelvaart van Jezus alleen achtergelaten. Jezus had beloofd dat hij de heilige geest zou sturen die hen verder zou leiden. 10 dagen na Hemelvaart, met Pinksteren, kwam de beloofde Heilige Geest in Jeruzalem over de discipelen en andere pelgrims. In de bijbel staat:
Plotseling kwam er uit de hemel een geluid dat leek op een enorme windvlaag en het vulde het hele huis, waar zij zaten. Op hun hoofden vertoonden zich tongen als van vuur, die zich verdeelden, en het zette zich op ieder van hen. Zij werden allen vervuld met de Heilige Geest en begonnen in vreemde talen te spreken, zoals de Geest het hen gaf uit te spreken.
De discipelen en pelgrims raakten door deze gebeurtenis vervuld met de Heilige Geest en verkondigden het Evangelie in allerlei talen. Iedereen kon nu in zijn eigen taal kennis nemen van het Evangelie.
De naam Pinksteren komt van het Griekse woord pentekoste dat 50ste betekent, wat verwijst naar het feit dat Pinksteren 50 dagen na Pasen gevierd wordt. Vroeger kende men niet alleen een 1ste en een 2de pinksterdag maar ook nog een 3de en een 4de (net zoals een 3de en een 4de Kerstdag en Paasdag). Op 1ste en 2de Pinksterdag werden de kerkdiensten nog goed bezocht maar de daaropvolgende dag liep het kerkbezoek terug en besteedde men de tijd liever aan aardse feestelijkheden.
In 1772 besloot men een groot aantal feestdagen af te schaffen omdat om sommige dagen het kerstbezoek erg laag was en een feestdag duur was. Op zondagen en feestdagen was het namelijk verboden om te werken en het gemis aan productie kostte geld. Het afschaffen van een groot aantal feestdagen, waaronder de 3de en 4de pinksterdag noemde men ook wel “de grote feestdagendood”. In 2005 werd in Zweden 2de pinksterdag als feestdag afgeschaft. In plaats van 2de pinksterdag werd Nationaldagen op 6 juni een officiële feestdag.
Nattvardsbarn is een ander worden voor konfirmand (vormeling). Pinksteren was vaak de tijd voor de konfirmation (vormsel)
Pinksteren wordt in het Zweedse ook wel hänryckningens tid genoemd of vrij vertaald: de tijd van vervoering of verrukking. De uitdrukking hänryckningens tid komt van het gedicht Nattvardsbarnen (1820) van de Zweedse dichter Esaias Tegnér.
Het gedicht begint als volgt:
Pingst, hänryckningens dag, var inne.
Den landtliga kyrkan stod hvitmenad i morgonens sken.
På spiran af tornet, prydd med en tupp af metall, vårsolens vänliga lågor glänste som tungor af eld, dem apostlarna skådade fordom.
Klar var himlen och blå, och Maj med rosor i hatten stod i sin helgdagsskrud på landet, och vinden och bäcken susade glädje och frid.
Vertaald:
Pinksteren, de dag van de vervoering, was aangebroken. De plattelandskerk stond bleek in het ochtendlicht.
Op de spits van de toren, versierd met een haan van metaal, schenen de vriendelijke vlammen van de lentezon als tongen van vuur, zoals de apostelen die van oudsher aanschouwden.
De lucht was helder en blauw, en Maj met rozen in haar hoed stond in haar heilige gewaad op het land, en de wind en de beek fluisterden vreugde en vrede.
Esaias Tegnér was geïnspireerd door de Johann Wolfgang von Goethe. De eerste strofe komt dan ook direct van het gedicht Reineke Fuchs (Reinaert de Vos) van Goethe. Dit gedicht begin met ”Pfingsten, das liebliche Fest, war gekommen!”
Terwijl in de kerken de komst van heilige geest gevierd werd was de betekenis voor de gewone mensen veel aardser. Men was blij dat de winter voorbij was en de lente gekomen was. De natuur was op haar mooist en het groen en de bloemen stonden op het punt in volle bloei te komen. De lente was niet alleen aanwezig in de natuur maar ook in de mensen. Voor jongeren was Pinksteren te tijd om te dansen en te flirten. Pinksteren werd door jongeren gevierd door zich te verkleden als Pinksterbruidsparen en Pinksterbruiloften te vieren. Trouwen met Pinksteren, zelfs in het echt, is nog steeds een populaire traditie.
Volgens de Zweedse folklore zou een vrouw die in de loop van het jaar zwanger wilde worden, met Pinksteren een kind mee moeten nemen naar de kerk. Als je zelf geen kinderen had, kon je er een van de buren lenen.
Ondanks dat Pinksteren de komst van de lente aankondigde was er weinig gelegenheid tot het vieren van een groot feest. Na de winter waren de voorraden op en op de akkers groeide ook nog niets. Met Pinksteren was de honger op zijn hoogtepunt, vooral tijdens de jaren van nood. Maar als je geluk had, had je met Pinksteren nog melk en eieren, die je kon gebruiken om boter, zure melk, zure room en kaas te maken.
