HomeZwedenOver ZwedenSt. Maarten en de ganzen

St. Maarten en de ganzen

Morgen is het 11 november, de naamdag van St. Maarten. In Nederland gaan de kinderen in sommige plaatsen langs de deuren met lampions. Ze zingen dan een liedje over St. Maarten en krijgen iets lekkers.

In Zweden noemt men de dag waarop St. Maarten gevierd wordt Mårtensmässan, de dag ervoor heet Mårtensafton, vrij vertaald St. Maartens’ avond. De Zweden vieren feesten graag de avond, afton, van te voren. Voor de meeste feestdagen hebben ze een “afton”, julafton (kerst), påskavond (pasen), pingstafton (pinksteren), valborgsmässoafton (walpurgis), midsommarafton (avond), etc.

Mårtensafton wordt ook wel Mårtensgås, St Maartens’ Gans genoemd. Hoe die gans verbonden is met St. Maarten is een stuk geschiedenis. Maarten werd geboren in het jaar 316 in de Romeinse provincie Pannonia, een streek die heden ten dage in Hongarije ligt. Maarten moest van zijn vader, die officier was in het Romeinse leger, het leger in. Toen hij een bedelaar ontmoette gaf Maarten hem de helft van zijn mantel omdat hij als arme soldaat zelf ook geen geld had. Maarten verrichte meer goede daden en de bewoners van Tours wilden hem graag tot bisschop wijden. Maarten wilde dat niet en verstopte zich in een hok met ganzen. De ganzen begonnen echter zo hard te gakken dat Maarten ontdekt werd en alsnog tot bisschop gewijd. Omdat de ganzen Maarten verraden hadden worden ze in delen van Zweden en sommige andere landen als straf gegeten.

St. Maarten en de bedelaar – El Greco

Een typisch Mårtensgås diner ziet er als volgt uit:

  • Svartsoppa; een soep van bouillon en ganzenbloed op smaak gebracht met siroop, wijn, azijn, kruidnagel, gember en peper. De soep wordt bij voorkeur geserveerd met partjes appel of pruimen en worst van ganzenlever.
  • Gebraden gans
  • Appeltaart

Voor de liefhebbers: op internet en ook de website van de ICA zijn recepten voor svartsoppa, gans en appeltaart te vinden. Er zijn ook varianten zonder ganzenbloed waarbij bouillon getrokken wordt van gans. Het menu is rond 1850 bedacht door de eigenaar van het restaurant Piperska muren in Stockholm.

Op een Zweedse kalender staat bij 10 november dat het de naamdag is van Martin en Martina, dit is niet de naamdag van St. Maarten, maar de geboortedag van Maarten Luther (Martin Luther), de theoloog en reformator. Bij 11 november staat St. Maarten, Mårten. Toevallig is het in Zweden morgen ook nog eens vaderdag, Fars dag. Vaderdag in Zweden valt altijd op de tweede zondag in November.

Om het helemaal compleet te maken: het tekstje “24 e tref.” verwijst naar de “trefaldighets dag”, drievuldigheidsdag. Dit is de eerste zondag na pinksteren, morgen is het de 24ste trefaldigheits dag”. En zo staat er op een Zweedse kalender wat meer dan alleen de dagen van de week.

Abonneer je op de nieuwsbrief

Abonneer je op de nieuwsbrief en mis niets. De nieuwsbrief verschijnt één keer per week met het laatste nieuws.

Meest gelezen